Μάθετε πρακτικές συμβουλές για καλύτερη ζωή με την άνοια. Δείτε συμβουλές προληπτικής φροντίδας για άτομα που αντιμετωπίζουν συμπτώματα άνοιας.
Η άνοια είναι μια πάθηση που περιγράφεται ως απώλεια της γνωστικής λειτουργίας. Αυτές είναι οι νοητικές ικανότητες που σχετίζονται με τη σκέψη, τη μνήμη και τη λογική. Η άνοια μεταβάλλει την ικανότητα ενός ατόμου να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες και τα άτομα που πάσχουν από αυτήν μπορεί ακόμη και να βιώσουν αλλαγές προσωπικότητας. Ένα από τα κύρια συμπτώματα της πάθησης είναι η απώλεια μνήμης. Αν και υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα άτομο μπορεί να χάσει τη μνήμη του, η απώλεια μνήμης είναι συχνό σύμπτωμα στα άτομα με άνοια, ακόμη και στα πρώιμα στάδια. Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι μια κύρια αιτία της πάθησης σε ηλικιωμένους ενήλικες, αλλά υπάρχουν και άλλες αιτίες που αξίζει να αναφερθούν. Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, αν και τα συμπτώματα της άνοιας μπορούν να αντιστραφούν, ανάλογα με την αιτία.
Τα συμπτώματα της άνοιας ποικίλλουν, ανάλογα με την αιτία. Ακολουθούν τα πιο κοινά:
Ένα άτομο που αντιμετωπίζει προβλήματα άνοιας συχνά βιώνει ψυχολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την ασθένεια. Καθώς το άτομο χάνει τη γνωστική του λειτουργία, μπορεί να δυσκολεύεται να κατανοήσει τι συμβαίνει στο άμεσο περιβάλλον του. Μπορεί επίσης να δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τους ανθρώπους που βρίσκονται κοντά του. Ορισμένες ψυχολογικές αλλαγές που μπορεί να βιώσει ένας πάσχων από άνοια περιλαμβάνουν:
Η άνοια προκαλείται από βλάβες που υφίστανται τα νευρικά κύτταρα και οι συνδέσεις τους στον εγκέφαλο. Οι επιπτώσεις της άνοιας στους ανθρώπους εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου που έχει επηρεαστεί. Ορισμένες ασθένειες έχουν περιγραφεί ως παρόμοιες με την άνοια. Τέτοιες παθήσεις είναι κάποιες που εκδηλώνονται λόγω αντίδρασης σε φάρμακα ή ανεπάρκειας βιταμινών. Αυτές μπορεί να βελτιωθούν εάν γίνει η κατάλληλη διάγνωση και ληφθεί θεραπεία.
Καθώς ο πληθυσμός στην Ευρώπη γερνάει, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων άνοιας. Σύμφωνα με μια μελέτη της EuroStat, ο επιπολασμός των πασχόντων από άνοια αυξάνεται σταθερά. Καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται και ο βρετανικός πληθυσμός γερνάει, αντιστρόφως αυξάνεται και το ποσοστό των πασχόντων από άνοια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει ανάγκη παροχής συναισθηματικής υποστήριξης σε αυτούς που πάσχουν από την ασθένεια. Είναι απαραίτητη μια προσαρμοσμένη προσέγγιση για τη φροντίδα των ατόμων με άνοια, καθώς πρέπει να ληφθούν υπόψη αφενός ψυχολογικοί παράγοντες και αφετέρου οι φυσιολογικές πτυχές της νόσου.
Ο επιπολασμός για κάθε ηλικιακή ομάδα, εκφρασμένος ως ποσοστό επί ολόκληρου του πληθυσμού και με κατανομή ανά φύλο, εμφανίζεται στον παραπάνω πίνακα ως επισκόπηση για το 2018.
Σε αυτήν την ενότητα παρουσιάζεται ο εκτιμώμενος επιπολασμός της άνοιας σε διάφορες χώρες το 2018 και το 2050. Οι προβολές για το 2050 προέρχονται από στατιστικά στοιχεία της έκθεσης «World Population Prospects» των Ηνωμένων Εθνών και βασίζονται σε μελλοντικές πληθυσμιακές προβλέψεις. Το 2018, υπήρχαν 8.885.101 περιστατικά άνοιας σε όλη την Ευρώπη· μέχρι το 2050, ο αριθμός αυτός μπορεί να ανέλθει σε 16.911.488. Στις μη ευρωπαϊκές χώρες, υπήρχαν 895.577 περιστατικά άνοιας συνολικά το 2018, με δυνητική αύξηση στα 2.171.758 περιστατικά το 2050.
Μια προσωποκεντρική προσέγγιση είναι μια μέθοδος φροντίδας και υποστήριξης για άτομα που πάσχουν από άνοια, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους.
Είναι αρκετά εύκολο να ξεχάσετε ότι ο πάσχων είναι ένα άτομο που υποφέρει από την ασθένεια και να το εξομοιώσετε με την ίδια την ασθένεια. Η προσωποκεντρική προσέγγιση για την άνοια σχεδιάστηκε για αυτόν τον συγκεκριμένο λόγο. Η μέθοδος εξασφαλίζει ότι το κέντρο της εστίασης είναι το άτομο με την ασθένεια, αντί της πάθησης. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι το άτομο που υποφέρει από την ασθένεια αντιμετωπίζεται με τόση φροντίδα και σεβασμό όσο και κάθε άλλο άτομο.
Ο καθηγητής Thomas Kitwood ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με την ανάπτυξη της προσέγγισης PCA, ένας πρωτοπόρος στον τομέα της φροντίδας της άνοιας στη δεκαετία του ‘80. Έκτοτε έχει λάβει πολλές διακρίσεις και βραβεία στον χώρο, για τη συμβολή του στη θεραπεία. Η προσέγγιση αυτή θεωρείται αποτελεσματική στην αποκατάσταση ορισμένων συμπεριφορών που σχετίζονται με την άνοια, συμπεριλαμβανομένης της επιθετικότητας και της ταραχής. Μια άλλη μελέτη για την προσέγγιση PCA αναφέρει ότι υπήρξε σημαντική μείωση του δείκτη επίπτωσης άνοιας σε αυτούς που έλαβαν αυτό το συγκεκριμένο είδος φροντίδας. Μια προσωποκεντρική προσέγγιση βασίζεται κυρίως στη συμπόνοια και στον σεβασμό. Η προσωποκεντρική προσέγγιση αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες ενός ατόμου με άνοια, αλλά δεν το αντιμετωπίζει ως διαφορετικό συγκριτικά με την υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται σε άλλα άτομα. Βελτιώνει την ευζωία όλων.
Καθώς εξελίσσονται οι επιπτώσεις της άνοιας, οι άνθρωποι με άνοια γίνονται πιο ευάλωτοι. Αυτό δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «ελάττωση» της προσωπικότητας. Δεν θα πρέπει να γίνεται κάτι τέτοιο. Θα πρέπει να αλλάξουμε τη θεώρησή μας όσον αφορά στις βασικές αρχές φροντίδας (αίσθηση συμπόνοιας), αντί να αλλάξουμε το πώς εφαρμόζουμε αυτές τις αρχές στον τρόπο με τον οποίο παρέχουμε φροντίδα και αλληλοεπιδρούμε με τα άτομα με άνοια και τις οικογένειές τους.
Η σημαντικότερη εξέλιξη στον τομέα της ιατρικής φροντίδας του Αλτσχάιμερ είναι η προσωποκεντρική προσέγγιση, η οποία έδωσε στους ανθρώπους με αυτή την ασθένεια περισσότερες ευκαιρίες για να ζήσουν καλύτερα τη ζωή τους. Υπήρξε μια πολιτιστική μετατόπιση ως προς το πώς βλέπουν και πώς τοποθετούνται οι ιατροί και οι φροντιστές αναφορικά με τη φροντίδα των ασθενών.
Αυτή η μετατόπιση αξιών προήγαγε σημαντικά τον τρόπο χορήγησης της θεραπευτικής αγωγής. Όπως η διαχείριση των συμπτωμάτων για τον πόνο, την ακράτεια ή τον ύπνο. Οι εξελιγμένες στρατηγικές έχουν γίνει πιο διεξοδικές και ηθικές, επιτρέποντας σε όσους υποφέρουν από την ασθένεια να αποκτήσουν πρόσβαση σε καλύτερα μέσα για καλύτερη συμβίωση, επικοινωνία και συνεργασία με τους φροντιστές τους.
Η προσέγγιση PCA σχετίζεται περισσότερο με την κατανόηση παρά με τη συμπόνοια. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι άνθρωποι με άνοια χρειάζεται να νιώθουν δυνατοί και να τους δίνονται ευκαιρίες να ζήσουν τη ζωή τους όσο το δυνατόν πιο κανονικά, ακόμη και με τους φυσικούς περιορισμούς που ενδέχεται να κομίζει η ασθένεια. Ορισμένοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να διασφαλίσετε μια προσωποκεντρική προσέγγιση:
Μία κοινή πρόκληση για τα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ είναι η καθιέρωση υγιών μοτίβων ύπνου. Η κατανόηση του τι επιδρά θετικά στα προβλήματα υγείας των ατόμων με άνοια συμβάλλει ώστε να τους παρέχετε τη βοήθεια που απαιτείται για τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης των εν λόγω προβλημάτων.
Μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι είναι ο επαρκής ύπνος τη νύχτα, αλλά τα άτομα με άνοια έχουν ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες. Οι διαταραχές ύπνου επηρεάζουν το 25% των ατόμων με ήπια έως μέτρια άνοια, με το 50% αυτού του πληθυσμού να πάσχει από σοβαρή άνοια. Μερικά από αυτά τα προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και αϋπνία με δυσκολία να αποκοιμηθούν και να μείνουν κοιμισμένα.
Τα άτομα με άνοια έχει διαπιστωθεί ότι ξυπνούν στη μέση της νύχτας και σηκώνονται από το κρεβάτι πολύ νωρίς το πρωί. Τα άτομα με άνοια βιώνουν επίσης συχνά μια κατάσταση σύγχυσης, η οποία συμβαίνει κάποια στιγμή από αργά το απόγευμα έως νωρίς το βράδυ. Αυτό σχετίζεται με ένα φαινόμενο που ονομάζεται «ηλιοβασίλεμα». Το «ηλιοβασίλεμα» συμβαίνει όταν ένα άτομο που πάσχει από άνοια ξυπνά σε κατάσταση σύγχυσης. Το «ηλιοβασίλεμα» μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συμπεριφορών, όπως επιθετικότητα, άγχος ή άρνηση λήψης οδηγιών. Αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περιπλάνηση και βηματισμό πάνω-κάτω.
Σύμφωνα με έρευνα της Mayo Clinic, τα άτομα με άνοια κοιμούνται υπερβολικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και μπορεί να υποφέρουν από αϋπνία κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι διαταραχές του ύπνου γίνονται εξαιρετικά δύσκολες καθώς η άνοια προχωρά. Εξαιτίας αυτού, τα άτομα με άνοια πρέπει να τηρούν ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου. Για να επιτευχθεί αυτό, ένας φροντιστής πρέπει να αναπτύξει ένα πλάνο για την εξάλειψη των ενοχλήσεων και την πρόληψη των παρεμβολών στα μοτίβα ύπνου.
Έρευνες έχουν δείξει ισχυρές συνδέσεις μεταξύ της άνοιας και των προβλημάτων ύπνου. Ένα άτομο με άνοια θα δυσκολεύεται να καθιερώσει τακτικά μοτίβα ύπνου λόγω διάφορων λόγων. Εάν είστε φροντιστής ή κάποιος που νοιάζεται για ένα αγαπημένο άτομο με άνοια, τότε πρέπει να κατανοήσετε τα αίτια και τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να το βοηθήσετε.
Ορισμένα προβλήματα που σχετίζονται με την άνοια περιλαμβάνουν:
Τα προβλήματα ύπνου είναι γνωστό ότι έχουν πολλές αιτίες και είναι σημαντικό να μιλήσετε με έναν γιατρό αναφορικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων ύπνου που σχετίζονται με την άνοια. Ωστόσο, είναι ευθύνη του φροντιστή να δημιουργήσει και να εφαρμόσει ένα υγιές πρόγραμμα ύπνου για ένα άτομο που πάσχει από άνοια.
Συχνά, η αλλαγή των μοτίβων ύπνου είναι κοινή σε ηλικιωμένους, είτε πρόκειται για πάσχοντες από άνοια είτε όχι. Οι παράγοντες που καθορίζουν τις αλλαγές στα μοτίβα ύπνου, στη διάρκεια του ύπνου και στον χρόνο του νυχτερινού ύπνου έχουν σχέση με τη γήρανση. Σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, ο συνολικός χρόνος ύπνου έχει βρεθεί ότι μειώνεται κατά περίπου 30 λεπτά ανά δεκαετία, ξεκινώντας από τη μέση ηλικία. Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές μας για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων:
Καλή ποιότητα ζωής με την άνοια μπορεί να επιτευχθεί εφόσον έχετε τα απαραίτητα εργαλεία και επαρκή πληροφόρηση ώστε να παρέχετε τη φροντίδα που απαιτεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Οι άνθρωποι που πάσχουν από άνοια δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά – αντίθετα, είναι σημαντικό να εντοπιστούν τα αδύναμα σημεία τους και να καλυφθούν οι ανάγκες τους ώστε να λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα.
Πάρτε πίσω τον έλεγχο της ζωής σας και των περιστάσεων, μην τον αφήσετε στην πάθησή σας. Είτε υποφέρετε από την πάθηση είτε φροντίζετε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Είτε πρόκειται για την προληπτική φροντίδα είτε για τη διαχείριση της άνοιας, οι συμβουλές της Wellcare σάς επιτρέπουν να λάβετε ουσιαστικά μέτρα για έναν ξεκούραστο ύπνο ώστε να επιτύχετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Επισκεφθείτε τη σελίδα του ιστολογίου μας για περισσότερη εκπαίδευση σε θέματα υγείας από την Wellcare, εδώ.
Η τεχνολογία μας 4D DWF συμβάλλει σημαντικά στη ρύθμιση του ύπνου και στη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών, θέτοντας τις βάσεις για ξεκούραστο νυχτερινό ύπνο. Διαβάστε για την τεχνολογία μας και αφήστε πίσω σας τη σχέση αγάπης-μίσους που έχετε με την ακμή.
Τα προϊόντα της Wellcare είναι μια προσωρινή πηγή αυτοφροντίδας και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέσο μακροχρόνιας θεραπείας. Οι στρατηγικές, οι μέθοδοι ή τα προϊόντα μας δεν αντικαθιστούν τις συμβουλές ή τη θεραπεία ενός ιατρού και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με σύνεση, λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο ζωής, την υγεία και προσωπικούς παράγοντες που σχετίζονται με τον αποδέκτη της φροντίδας. Συστήνουμε στους επισκέπτες μας να αναζητήσουν άμεση ιατρική φροντίδα όταν αυτό απαιτείται.